همانطور که از نام آن مشخص است، سردرد، احساس درد در «سر» است که مکان اصلی آن در بالای چشم ها یا گوش ها، پشت سر یا پشت گردن قرار دارد. سردرد نیز مانند درد قفسه سینه یا سرگیجه، می تواند علت های متعددی داشته باشد.به طور کلی سردردها را به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می کنند.
سردردهای فشار عصبی؛ شایع ترین نوع سردرد اولیه است؛ به طوری که تا ۹۰ درصد از افراد بزرگسال، این نوع سردرد را تجربه کرده یا خواهند کرد. البته این نوع سردرد دربین زنان بیشتر از مردان شایع است.
سردردهای میگرن؛ دومین نوع شایع سردردهای اولیه است که کودکان را نیز همچون بزرگسالان درگیر می کند. دختران و پسران پیش از سن بلوغ، به طور مساوی به سردردهای میگران مبتلا می شوند، اما پس از سن بلوغ، این زنان هستند که بیشتر از مردان گرفتار آن می شوند. براساس نتایج یک مطالعه، شش درصد مردان و ۱۸ درصد زنان در طول حیات، به سردردهای میگرن مبتلا می شوند، اما از آنجا که پزشکان اغلب سردردهای میگرن را به اشتباه سردردهای سینوس یا فشارهای عصبی تشخیص می دهند، در نتیجه مبتلایان به سردردهای میگرن به درستی مداوا نمی شوند.
سردردهای خوشه ای؛ نوع نادری از سردردهای اولیه است که تنها یک دهم درصد از افراد ممکن است به آن مبتلا شوند. با این حال آمار نشان می دهد که ۸۵ درصد از مبتلایان به سردردهای خوشه ای، مردان هستند که متوسط سن آنها حدود ۲۸ تا ۳۰ سال است، هر چند چنین سردردهایی ممکن است در کودکی نیز رخ دهد.
● نشانه های سردردهای فشار عصبی
سردردهای ناشی از فشار عصبی معمولاً از پشت سر و گردن آغاز می شوند و شدت و فشار آنها مانند باند است. سردردهای فشار عصبی به یک باند فشار تشبیه شده است که به دور سر می پیچید و بیشترین درد آن در بالای ابروهاست. درد این سردردها، خفیف است و در هر دو طرف سر احساس می شود. بندرت پیش می آید که این نوع سردردها، با حالت تهوع، استفراغ یا حساسیت به نور یا صدا همراه باشد. اگرچه سردردهای فشار عصبی هر از گاهی اتفاق می افتند و الگوی خاصی ندارد، اما برخی هر روز به این سردردها مبتلا می شوند.
● نشانه های سردردهای میگرن
میگرن یک وضعیت مزمن است که از حملات مکرر ناشی می شود. بیشتر حملات میگرن و نه همه آنها، با سردرد همراه هستند. سردردهای میگرن را معمولاً دردی شدید و زق زق کننده می دانند که یکی از شقیقه ها را مورد حمله قرار می دهد، هر چند محل وقوع میگرن در پیشانی، دور چشم ها یا پشت سر نیز می تواند باشد.درد میگرن معمولاً در یک طرف سر احساس می شود. با این حال یک سوم حملات میگرن دوطرفه است. سردردهایی که در یک طرف سر اتفاق می افتند، معمولاً در هر بار حمله، یکی از شقیقه ها را هدف قرار می دهند. درواقع سردردهای یکطرفه که همواره در یک طرف ثابت سر رخ می دهند، باید نشانه ای برای پزشک معالج باشد که احتمال می دهد سردرد، ثانویه است و شاید ناشی از تومور مغزی باشد.
سردرد میگرن که معمولاً با فعالیت روزانه مثل بالا رفتن از پله ها تشدید می شود، با عوارض و نشانه هایی مانند استفراغ، حالت تهوع، اسهال، زرد شدن صورت، سردشدن دست و پا و حساسیت به نور یا صدا همراه است. به علت حساسیت به نور و صداست که مبتلایان به سردرد میگرن، معمولاً ترجیح می دهند در زمان حمله میگرن، به یک اتاق تاریک و آرام بروند. هر حمله میگرن معمولاً بین چهار تا ۷۲ ساعت طول می کشد.
● نشانه های سردردهای خوشه ای
سردردهای خوشه ای به صورت گروهی ظاهر می شوند و هفته ها و ماه ها طول می کشند و با دوره های بدون درد ماهانه و سالانه از یکدیگر جدا می شوند. در طول مدتی که سردردهای خوشه ای رخ می دهند، معمولاً روزی یک تا دو بار فرد احساس درد می کند، اما برخی بیماران ممکن است بیشتر از دو بار در روز به این سردرد مبتلا شوند.مدت زمان هر بخش از این نوع سردرد، بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت و نیم به طول می انجامد. سردردهای خوشه ای هر روز در یک زمان مشابه اتفاق می افتند و بیشتر بیمار را در خواب سنگین نیز بیدار می کند. این درد بسیار طاقت فرسا است و محل آن به شکل یک طرفه در پشت یا اطراف یک چشم احساس می شود. در این حالت، چشم، قرمز، خیس و متورم شده و آب از بینی جاری می شود.
● چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
بسیاری از افرادی که از سردردهای خفیف رنج می برند، با استفاده مفرط از داروهای مسکن، خود را درمان می کنند و به پزشک مراجعه نمی کنند، در این صورت ممکن است علائم سردردهای اولیه و ثانویه با یکدیگر مصادف شوند. در نتیجه، فردی که سابقه طولانی در میگرن و سردردهای فشار عصبی دارد، در معرض ابتلا به سردردهای ثانویه جدید قرار می گیرد. بنابراین، چنانچه سردرد شما را اذیت می کند در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.