ثروت یا مال عبارت است از هر چیزی که یکی از حوائج طبیعی یا اعتباری ، ضروری یا تجملی بشر را برآورد . ( ولی به عقیده بعضی مال یا ثروت عبارت است از چیزی که بشر آن را با کار به وجود آورده است ) . همان طور که در فقه گفته شده است لازمه ثروت بودن و مالیت ، مملوکیت نیست ، زیرا ممکن است مالی تصاحب نشده باشد یا آن که از نوع اموالی باشد که منافعش به عموم تعلق داشته باشد ، مانند اراضی مفتوحه عنوش ، یا به طبقه خاصی تعلق داشته باشد ، مانند اوقاف . از آن طرف ممکن است چیزی مملوک باشد ولی به علت کافی نبودن برای رفع احتیاج بشر به واسطه خردی ، مال و ثروت شمرده نشود ، مانند یک حبه گندم . بر حبه گندم آثار مملوکیت ممکن است بار شود ، دیگران بدون رضایت صاحب آن حق اتلاف و تصرف در آن ندارند اما چون مالیت ندارند قابل خرید و فروش نیست و به اصطلاح نیز نیست ، مصداق " من اتلف مال الغیر فهو ضامن " یا " « علی الید ما اخذت حتی تؤدی » " نیست . عامل تولید کننده ثروت ، گاهی یک چیز و گاهی دو چیز و گاهی سه چیز می باشد ، به این ترتیب : الف . ثروتهایی که فقط طبیعت در تولید و ایجاد آنها دخالت دارد ، مانند میوه های جنگلی ، گلهای صحرایی ، گیاهان دارویی و علفهایی که به درد حیوانات اهلی می خورد . ب . ثروتهایی که طبیعت به علاوه کار و کوشش انسان در ایجاد آنها دخالت داشته است  مانند درختی که به دست یک انسان کاشته می شود ، تخم یک درخت دیگر یا قلمه یک درخت دیگر را در زمین می کارد و درخت می گردد . این درخت محصولی است از قوای طبیعت و به کوشش انسانی که قصد تولید داشته است . از این قبیل است دامداری ، مرغداری و امثال اینها ثروتهایی که [ از ] طبیعت به علاوه کار به علاوه سرمایه که خود محصولی از کار و طبیعت است به وجود می آید . از این قبیل است محصولات کشاورزی ماشینی و حتی غیرماشینی ، و همچنین منسوجات ، کفش ، داروهای شیمیایی ، قند ، شکر ، نان .

آیا ممکن است بدون دخالت طبیعت ، تنها با کار یا با کار و سرمایه ایجاد ثروت کرد ؟ البته نه ، زیرا ثروت بالاخره یا ماده ای است از مواد ساخته شده طبیعت ، و یا امری است که به طبیعت تعلق دارد ، مانند امتیاز تألیفات علمی و ادبی و یا امتیاز اختراعات و اکتشافات . آیا ممکن است تنها طبیعت و سرمایه ، تولید ثروت کند و کار هیچ گونه دخالتی نداشته باشد ؟ ظاهرا هنوز چنین وسیله ای برای بشر پیدا نشده است ، و شاید به این نحو که حتی سرمایه ( کارخانه ) احتیاج به مدیر و مراقب و متخصص نداشته باشد  هرگز تحقق نخواهد یافت ، ولی به معنی این که تمام کارهای تولیدی را سرمایه ( کارخانه ) انجام دهد ، و کار ، تنها همان باشد که صرف امور تخصصی یا غیر تخصصی می شود ، البته امری ممکن است ، و هر چه صنعت پیشرفت می کند از دخالت مستقیم کار و کارگر در تولید کاسته می شود و بر دخالت سرمایه افزوده می گردد .