مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون می‏تواند استاندارد رسمی فرآورده‏ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید.

وظایف و هدفهای مؤسسه عبارتست از: (تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات به منظور تدوین استاندارد، بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارآئی صنایع در جهت خودکفائی کشور، ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استانداردهای اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب به منظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین‏المللی، کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری به منظور حمایت ازمصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته‏بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه‏ای و صدور گواهینامه‏های لازم).

 موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد می‌باشد و بنابراین در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده می‌نماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار می‌دهد. مرجعیت قانونیموسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران بر اساس اختیارات و وظایف قانونی در موارد زیر به عنوان مرجع در کشور شناخته شده است: 

1- تعیین و تدوین استانداردهای ملی (رسمی) به استثنا مواد داروئی

 2- تعیین ویژگی کالاها و مقایسه آن با استانداردهای مربوط (به استثنای مواد داروئی)

 3- اجرای سیستم بین‏المللی یکاها و کالیبره کردن وسایل سنجش

 4- تائید صلاحیت شرکتهاو موسسات بازرسی کننده داخلی و خارجی (سورویانس) و بازرسی کالا در مبدا و مسیر

 5- انگ گذاری و تعیین عیار فلزات گرانبها 

 توضیح: آزمایشگاههای موسسه در سطح کشور به‌عنوان آزمایشگاههای مرجع شناخته شده است.